Al mijn vorige bezoeken aan deze boeiende "cabernet franc"- regio stonden in het teken van de traditionele wijnbouw.

Deze keer ging ik eens kijken, horen en vooral proeven bij de meer alternatieve wijnbouwers. Dat werden dan jonge gasten/alchemisten/aanhangers van Steiner/natuurwijnadepten & wijnbouwers die hun vroegere job opzegden en geen roots hebben in deze regio. Enkele punten hebben ze allemaal gemeen: hun gedrevenheid en enthousiasme, hun voorkeur voor natuurwijnen met minimaal gebruik van insecticiden en maximaal  gebruik van biodiversiteit, hun désacraliseren van de wijn, hun drang naar frisse toegankelijke drinkwijnen. Maar tevens merkte ik bij enkelen een "gebrek" aan technisch inzicht. Ze hadden amper een opleiding en haalden hun kennis bij "vrienden" -" collega's" wijnbouwers. Vaak oogsten ze zeer vroeg om het alcoholgehalte te minderen en de frisheid te vermeerderen...MAAR waren de wijn en de tannines niet fenolisch rijp. Er werd ook vaak gebruik gemaakt van maceration carbonique om de fruitexpressie te vermeerderen en de wijn snel drinkbaar te maken. Bijna allen hielden ervan om te experimenteren met al dan niet gunstig resultaat. Sommigen waren erg creatief in het omlaagbrengen van hun ecologische voetafdruk. Er werd ook duchtig gebruik gemaakt van allerlei moderne "trucs", een woord dat vaak viel.

In 2001 namen de broers Vincent & Bertrand MARCHESSEAU het 20 ha grote familiebedrijf over, verspreid over drie appellaties in Bourgueil, Chinon & St Nicolas de Bourgueil. De eerste jaren verkochten ze hun druiven nog aan andere wijnbouwers, nu hebben ze alles in eigen handen. Bertrand zorgt voor de wijngaarden & vinificatie terwijl Vincent de opvoeding van de wijnen, de verkoop en de ontvangst van bezoekers op zich neemt. 

Vincent benadrukt op een passionele wijze hun filosofie: constante kwaliteit met respect voor de natuur. Van in de wijngaard tot aan de verkoop stellen de broers constant alles in vraag. De grondbewerking, het wieden, ontbladeren... tot elk aspect van de vinificatie en marketing.  Biologische landbouw is vanzelfsprekend. Elke cuvée is een weerspiegeling van zijn terroir. De roc Collection komt van de Clay Limestone slopes. Featherweigt van gravel-and terrasjes. Funambule van stony islands.

Zo gebruiken ze geen capsule meer. Dat bespaart zowel voor het milieu als voor de algemene kost.

16, Rue de l'Humelaye  37140 Bourgueil                   contact@vinmarchesseau.fr

Men is voor of tegen Sébastien David(°1974). Deze alchemist is constant bezig met het zoeken naar...ja naar wat eigenlijk. In de kelders waar vroeger Guy Pontonnier zijn wijnen te ruste legde, ontmoette ik deze "hurluberlu" (zijn bijnaam betekent buitenbeentje in het plaatselijk dialect). Deze sympathieke, energieke wijnbouwer maakt uitsluitend "wilde" wijnen. Hij werkt biodynamisch, gebruikt oude technieken, ontrist niet, fermentatie door wilde gisten, maceration carbonique, geen filtering, geen sulfiet, etc...Zijn kelder staat vol eitjes van allerlei pluimage: beton, cement, klein en groot, maar ook zwevend. En allerlei oude foeders. Hier doet hij zijn ding. Ik proefde veel...en niet altijd goed...vluchtig zuur, oxidatie, groenige tannines, overheersende zuren. Maar zoals tegenwoordig zoveel sommeliers van sterrenzaken zeggen: "ja maar dat moet zo", "dat is de natuur".

Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat ik maar enkele afgewerkte wijnen (uit fles) geproefd heb, de rest waren vatstalen, maar dan nog was de kwaliteit bedenkelijk. Nochtans staan de TV-stations, journalisten en wijnschrijvers aan te schuiven om deze SEB DAVID te interviewen. Zijn familie maakt al wijn sinds 1634. Ik vraag me af wat ze van zijn wijnen zouden vinden. De mens maakt al 8000 jaar wijn. In Georgië (Bolnisi) zijn de eerste resten van wijn gevonden. Sindsdien hebben generaties wijnbouwers het productieproces telkens verbeterd met moderne technieken en veel ondervinding. Een zoveelste hype is geen garantie voor een mooie, evenwichtige, complexe en lekkere wijn met voldoende fraicheur.

Dit domein is gelegen naast de (sinds vorig jaar door een tornado onthoofde) kerk van St Nicolas de Bourgueil. 

Meer dan vier generaties zijn de Mabileaus bezig met wijnbouw. In 1991 begon Frédéric onafhankelijk van zijn ouders Odette & Jean-Paul, zijn eigen domaine. Toen zijn vader op pensioen ging in 2003, liet hij zijn 15 ha na aan Frédéric. 

Op 31 augustus 2020, een paar dagen voor het begin van de oogst, is Frédéric op 53-jarige leeftijd, dodelijk verongelukt met een ULM op het vliegveld van Saumur.

Tegenwoordig bewerken  Rémy, Nathalie en de rest van het team 25 ha op een bio en biodynamische manier, hetgeen ze geen doel op zich noemen maar een middel om de terroir in alle authenticiteit te laten spreken. Het fruit is hun ruwe diamant die ze slijpen tot expressieve, elegante en verfijnde cuvées. 

Het domein bezit een wijngaard op een hoger gelegen helling met klei-zandige ondergrond met kalksteen.

De tweede plot situeert zich op een iets lager gelegen helling en is meer kiezelhoudend, zanderig met grind en steenachtig.

Hier zijn dus noodgedwongen jonge mensen aan de slag. Dat vertaalt zich in een mix van klassieke wijnen en een meer moderne stijl. Dat merk je visueel al in de opsmuk, nl de etiketten. Ook hier een begin van wijntoerisme, nl niet de wijnbouwer geeft uitleg maar wel een goed geïnformeerde jonge dame. En verbreding in aanbod, nl hun lunchrestaurant en hun witte wijn uit Anjou. Qua smaak: gedeeltelijke maceration carbonique, speelse en vlottere wijnen met veel jong fruit. Ook hier weer op het randje van niet volledig fenolisch rijp. Maar ik proefde de aanwezige techniciteit en ervaring. Hun klassiek gemaakte wijnen zijn erg goed. Met rijp fruit en een goede frisheid.

6, rue de Pressoir à 37140 St Nicolas de Bourgueil                  contact@fredericmabileau.com

naast de proefruimte  Restaurant Chez Odette  enkel voor de lunch

En hier een wijnbouwer die geen achtergrond heeft gebaseerd op generaties viticulteurs. Toen hij in 2016 van Parijs naar St Nicolas de Bourgueil verkaste om er wijn te gaan maken, was het geen evidente zaak om binnen te dringen en aanvaard te worden door de traditionele wijnbouwers die daar al generaties wijn maakten. Zijn vriendschap met Sébastien David en nog enkele gelijkgestemde zielen heeft in ieder geval geholpen. Stéphane verbouwt zijn wijnen op 5 ha verspreid over percelen die representatief zijn voor de terroirs van de appellatie: sable, gravier en tuffeaux.  Hij werkt biodynamisch en met respect voor de natuur. Zijn rendementen schommelen rond de 35hl/ha voor 4800 planten/ha. Hij gebruikt enkel organische meststof en behoudt licht onkruid tussen rijen. Oogst met de hand in kratjes van 12kg om de druiven zo intact mogelijk in de kelder te krijgen. 

Stéphane wil zijn wijnen zo vlug mogelijk op dronk krijgen met behoud van fruit. Zoals we bij deze "jonge wolven" al meer zagen, gebruikt hij voor de fermentatie de maceratie met koolzuur (hele trossen in innox verzadigd met kooldioxide). #maceration carbonique 

Hij bottelt reeds in januari na de oogst om een zekere "primeurgeest" te behouden. Hij voegt geen zwavel toe bij de botteling.

Ik proefde dan ook wijnen met veel vers rood fruit, kersen en aardbeien, die soepel, fris en fijn overkwamen in de mond.

Ook was ik erg gecharmeerd door zijn petnat, een schuimwijn gemaakt met de charmat methode.

7 Chemin de L'Epaisse  à  Saint-Nicolas-de-Bourgueil    Tél. 07 82 06 34 16

Een typisch voorbeeld van wijntoerisme vinden we bij Clos des Quarterons, het wijndomein van Agnès & Xavier Amirault in het centrum van Saint Nicolas. Een jonge dame ontvangt u en geeft een betalende rondleiding. In de wijnkelder geeft graffiti op de betonnen cuves een overzicht hoe wijn ontstaat, van de wijngaard over de oogst naar het wijnmaken. Je kan er kiezen tussen verschillende rondleidingen, zelfs met een "piqué-nique chic" of een etentje in de wijngaard met lokale producten. Met vrienden, de ganse familie of met collega's. Deel van de rondleiding is  hun"Jardin des Arômes" waar fruitstruiken en allerlei aromatische planten staan. Uiteraard worden er ook wijnen gemaakt. De Amiraults behoren tot één van de grote wijnfamilies uit de regio. Ze bewerken bijna 40ha en zijn biodynamisch gecertificeerd. 

Ik vermeld ook altijd Domaine de la Cabernelle. Misschien geen echt jonge wolven meer, maar op de grens van traditie - zowel Franc als Claudia hebben het bedrijf van hun ouders overgenomen: Caslot & Pontonnier - en moderne wijnbouw. Ze zijn bio gecertificeerd maar werken zoals ze geleerd hebben van hun ouders: rijp en gezond fruit dat technisch perfect wordt gevinifieerd. Een echte aanrader. Zie vorige artikels op mijn blog. #domaine de la Cabernelle 

Tenslotte bezocht ik ook enkele jonge wolven in Sancerre. Daar zijn vader Hervé Baudry & moeder Sylvie ( Domaine de Rome) erg blij dat hun twee zonen, Bastien & Quentin, in het wijnbedrijf zijn gestapt. Bij mijn vorige bezoek was de jongste zoon zich aan het bekwamen in een Australisch wijnbedrijf terwijl de oudste al bij zijn ouders werkte. Momenteel werken beide samen op hun ouderlijk wijndomein. Hervé zet nog wel de algemene lijnen uit, maar beetje bij beetje heeft de jonge generatie inspraak. De labels gaan vanaf volgend jaar een modernere look krijgen onder impuls van Bastien @ Quentin. In de chai staan al wat kleine vaten met experimenten van de zonen oa. maceration carbonique...waar hebben we dit nog gezien ;-)